فارماکولوژی (داروشناسی) دانشی است که به مطالعه تعاملات بین داروها (یا مواد شیمیایی) و سیستمهای بیولوژیکی در موجودات زنده میپردازد. این علم اثرات داروها بر بدن (فارماکودینامیک) و رفتار بدن نسبت به دارو (فارماکوکینتیک) را بررسی میکند و نقش کلیدی در توسعه درمانهای جدید و بهبود روشهای موجود ایفا میکند. در زیر به جنبههای اصلی این رشته پرداخته میشود:

دانلود کتاب فارماکولوژی کاتزونگ و ترور 2019 ویرایش 12 + رفرنس جامع فارماکولوژی دارو های ژنتیکی ایران

### **۱. تعریف و اهداف اصلی**

– **تعریف**: فارماکولوژی از ترکیب دو واژه یونانی *Pharmakos* (دارو) و *Logos* (شناخت) تشکیل شده است. این علم نحوه تأثیر داروها بر عملکردهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی بدن و همچنین چگونگی جذب، توزیع، متابولیسم و دفع داروها را تحلیل میکند.
– **هدف**: توسعه داروهای ایمن و مؤثر، تعیین دوز مناسب، شناسایی عوارض جانبی، و درک مکانیسمهای مولکولی اثر داروها.

—

### **۲. زیرشاخه های اصلی**

فارماکولوژی به دو حوزه کلیدی تقسیم میشود:
– **فارماکودینامیک**: بررسی اثرات دارو بر بدن، از جمله تعامل با گیرندههای سلولی و تغییر مسیرهای بیوشیمیایی.
مثال: آگونیستها (تحریک گیرندهها) و آنتاگونیستها (مهار گیرندهها) .
– **فارماکوکینتیک**: مطالعه رفتار بدن نسبت به دارو، شامل **L-ADME**:
– **آزادسازی** (Liberation)
– **جذب** (Absorption)
– **توزیع** (Distribution)
– **متابولیسم** (Metabolism)
– **دفع** (Excretion) .

بسته کامل نمونه سوالات تستی و تشریحی و جزوه فارماکولوژی + کتاب ، کارت و پاورپوینت

### **۳. شاخه های تخصصی**

فارماکولوژی به زیرشاخه های متعددی تقسیم میشود، از جمله:
– **نوروفارماکولوژی**: اثر داروها بر سیستم عصبی (مثلاً داروهای ضد افسردگی).
– **سایکوفارماکولوژی**: تأثیر دارو بر رفتار و روان (مانند داروهای ضد روانپریشی).
– **فارماکوژنتیک**: مطالعه تفاوتهای ژنتیکی در پاسخ به داروها.
– **توکسیکولوژی**: بررسی سموم و اثرات مضر داروها.
– **فارماکولوژی بالینی**: آزمایش داروها روی انسان و حیوانات برای تعیین اثربخشی و ایمنی.

—

### **۴. تفاوت با داروسازی**

– **فارماکولوژی** بر مطالعه علمی تعامل دارو و بدن تمرکز دارد (مثلاً مکانیسم اثر دارو).
– **داروسازی** شامل تولید، فرمولاسیون، و توزیع داروهاست (مانند تهیه قرص یا کپسول).

—

### **۵. کاربردها و زمینه های فعالیت**

– **پژوهش**: توسعه داروهای جدید در آزمایشگاه ها و شرکت های داروسازی.
– **آموزش**: تدریس در دانشگاهها به عنوان عضو هیئت علمی.
– **مشاوره بالینی**: تعیین دوز دارو و مدیریت تداخلات دارویی در بیمارستانها.
– **نظارت بر ایمنی داروها**: ارزیابی عوارض جانبی و گزارش به سازمانهای بهداشتی.

—

### **۶. منابع مطالعاتی مهم**

– **کتابهای مرجع**:
– *Basic and Clinical Pharmacology* (کاتزونگ)
– *Goodman and Gilman’s The Pharmacological Basis of Therapeutics*
– **دروس دانشگاهی**: فارماکوکینتیک، سمشناسی، و ایمونوفارماکولوژی.

—

### **نتیجه گیری**

فارماکولوژی نقشی حیاتی در پزشکی مدرن ایفا میکند و از کشف داروهای جدید تا بهینهسازی درمانهای موجود را پوشش میدهد. این علم با ترکیبی از زیستشناسی، شیمی، و پزشکی، به درک عمیقتری از نحوه عملکرد داروها در سطح مولکولی و کلینیکی کمک میکند. برای مطالعه بیشتر، منابعی مانند ویکیپدیا و کتابهای کاتزونگ پیشنهاد میشوند .

پاورپوینت (PPT) جامع و کامل فارماکولوژِی